دستورات اصلی در Linux/Unix

این دستور محتویات یک فایل متنی را روی کنسول به صورت استاندارد نمایش می دهد. جهت نمایش محتویات فایل به صورت برعکس (آخرین خط در اول) نیز می‌توان از دستور Tac یعنی (برعکس cat) استفاده نمود.

cd مخفف عبارت (Change Directory) برای تغییر مسیر جاری استفاده می‌گردد.
cd /home دستور می‌دهد تا از طریق مسیری که به آن داده شده وارد پوشهٔ مورد نظر گردد.
.. cd جهت بازگشت به پوشهٔ قبلی می بایست از دو نقطهٔ ممتد استفاده نمایید.
cd استفاده از این دستور به صورت تنها شما را به دایرکتوری خانه کاربر جاری منتقل می‌نماید.
~ cd در هر مسیری که باشید با وارد نمودن این دستور به روت اصلی یعنی همان (home) باز می گردید.

دستور copy) cp) با کمک این دستور می‌توان نسخهٔ مشابهی از یک پرونده را در محلی دیگر کپی نمود. 
 cp myfile yourfile فایل اول را به فایلی با نام فایل دوم کپی می‌نماید.
cp -i myfile yourfile قبل از OverWrite کردن سوال می نماید.

دستور Disk duplicate) dd) محتویات داخل یک ابزار را به ابزاری دیگر کپی می‌نماید، دستور زیر نسخه پشتیبانی از یک هارد را در هارد دیگر منتقل می نماید.
dd if=/dev/sda of=/dev/sdb
گاهی امکان دارد بعضی از فایل ها توسط سیستم عامل قابلیت کپی برداری نداشته باشد، با دستور زیر امکان نادیده گرفتن این محدودیت ممکن می باشد.
dd if=/dev/sda of=/dev/sdb conv=noerror,sync
جهت ایجاد یک Image از هارد دیسک از دستور ذیل می توان استفاده نمود.

برای بازگردانی نسخه پشتیبانی Image می توانید از دستور ذیل استفاده نمایید.
dd if=hdadisk.img of=/dev/hdb
جهت تهیه نسخه پشتیبانی از یک لوکال درایو از دستور ذیل می توانید استفاده نمایید.
dd if=/dev/hda1 of=~/partition1.img
جهت ایجاد فایل ISO از CD-Rom می توانید از دستور ذیل استفاده نمایید.
dd if=/dev/cdrom of=tgsservice.iso bs=1048

df گزارش و چاپ میزان فضای مصرفی و آزاد لوکال درایو ها می باشد.
df -h منظور از h- عبارت human-readable می باشد،که سایز و حجم فضا را با فرمت خواناتری نمایان می سازد.
مانند: 1 K 234M 2G
df -ht برای نشان دادن نوعی خاص از لوکال درایو، برای مثال ext4 استفاده می گردد.
مثال: df -ht ext4
df -hT در یک ستون نوع لوکال درایو ها را نمایش می دهد.
df -x FS_TYPE از نمایش لوکال درایوهای مشخص شده خودداری می‌ نماید.
مثال: df -hx ext4
df -l فقط لوکال درایوهای محلی را نمایش می‌دهد. (از نمایش دادن لوکال درایوهای شبکه‌ای خودداری می‌نماید)
df -k در هنگام چاپ آمار و ارقام به جای استفاده از واحد ۵۱۲ بایتی، از واحدهای ۱۰۲۴ بایتی استفاده می‌نماید.
df -P از قالب خروجی استاندارد و قابل حمل استفاده می‌نماید.

find یکی از قدرتمندترین و انعطاف پذیرترین دستورات جهت جستجوی فایل ها می باشد.
در مثال ذیل تمامی فایل ها با نام index.php که در ریشه اصلی  (/) و زیر شاخه ها وجود دارد نمایان می گردد.
find / -name index.php

less برای نمایش محتویات فایل های متنی می باشد، دستور less به این صورت استفاده می گردد: less filename
مثال:less /etc/passwd
برای خروج از فرمان less از کلید Q مخفف Quit به معنی خروج استفاده می نماییم.

ln -s test symlink لینک های سمبولیک (Symbolic Links) و همچنین لینک های سخت (Hard Links) به کار می رود .
ln file link این دستور برای ایجاد لینک های سخت می باشد.
ln -s item link برای ایجاد لینک های سمبولیک که آیتم یک فایل یا یک پوشه هستند.

locate یکی از راه های سریع  جهت یافتن فایل های مختلف در لینوکس است.locate filename مثال: locate config
locate -n در صورت زیاد بودن نتایج جستجو، از پارامتر n دستور locate برای ایجاد محدودیت استفاده می گردد.
مثال: lang="bash">locate "*.php" -n 15
locate -b در صورتی که قصد دارید خروجی فقط نتایج دلخواه باشد و در واقع قصد محدود نمودن دستور را دارید.
locate -i نتایج به حروف بزرگ و کوچک محدود می گردند.

logout جهت خروج از سیستم عامل لینوکس می باشد.

ls فرمانی برای فهرست نمودن پرونده‌ها در سیستم‌عامل‌ لینوکسی است.
ls -a تمامی فایل‌ها و دایرکتوری‌ها، از جمله آن‌هایی که با نقطه (.) آغاز می‌شوند (فایل‌های پنهان در یونیکس) نیز نمایش داده می شوند.
ls -al تمامی فایلها و پوشه ها را در مسیری که باشید به همراه پرمیشن ها،ownership ،سایز،زمان و تاریخ را نمایان می نماید.
ls -ld در این دستور اگر یک پوشه تعیین شده باشد،دستور ls محتویات پوشه را لیست می نماید، با کمک این دستور می توان به جای محتویات و یا اجزای پوشه جزئیات آن را مشاهده نمایید.
ls -l  با این دستور امکان مشاهده نوع‌های یونیکس، سطح دسترسی‌ها، تعداد لینک‌های سخت، مالک، گروه، اندازه، تاریخچه و... نیز وجود دارد.
ls -S مرتب سازی نتایج بر اساس حجم فایل ها و فلدرها
ls -t مرتب سازی بر اساس زمان آخرین ویرایش های انجام شده

more /etc/profile این دستور تمام محتویات داخل فایل profile را نمایش می دهد.
ls -al |more تمام فایلها و پوشه ها را صفحه به صفحه نمایش می دهد.

mv برای تغییر نام و جابجایی استفاده می گردد.
mv -i myfile yourfile در این دستور فایل "myfile" را به نامی که مد نظرتان است "yourfile" تغییر نام می دهد.
mv item1 item2 item3 directory یک یا چند آیتم (فایل یا پوشه) را به یک پوشه جابجا می نماید.

pwd نشان می دهد که در حال حاضر در کدام مسیر هستید.

shutdown جهت خاموش نمودن سیستم عامل استفاده می گردد.
shutdown -h now در لحظه سیستم عامل را خاموش می نماید.
shutdown -r now سیستم در همان لحظه خاموش می گردد و سپس Restart می شود.

whereis این دستور جهت جستجو فایل های اجرایی، یعنی منبع و راهنمای یک دستور قابل استفاده قرار می گیرد.

which دستور which برای پیدا نمودن آدرس کامل دستور اجرایی مورد استفاده قرار می گیرد.
مثال: which nano